Η μεγάλη σκακιέρα και η θεωρία του ντόμινο

Εδώ και λίγα χρόνια όλοι παρατηρούμε τις ταχύτατες κινήσεις όλων των παικτών της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας. Η συμμετοχή μεγάλη και τα διακυβεύματα πολύτιμα. 

Οι Η.Π.Α παραμένουν δύναμη πρώτου μεγέθους με πολλά, όμως,  οικονομικά προβλήματα και την απόλυτη ανάγκη για άμεση εύρεση νέων εισροών πλούτου. Παράλληλα φαίνεται – το τελευταίο διάστημα- να προσέχει και να αποφεύγει μια ενδεχόμενη υπερέκταση των δυνατοτήτων της (overstretch), δίνοντας έμφαση εκεί όπου πιστεύει ότι θα δρέψει καρπούς ή θα περιορίσει αντίπαλη δραστηριότητα.

Η Ρωσία προσπαθεί μέσω της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών της πηγών να πάρει τα πρωτεία, με επέκταση της διεθνούς της επιρροής και έξοδο στις θερμές θάλασσες. Παρατηρεί προσεκτικά τα τεκταινόμενα και προετοιμάζεται για την κίνησή της. Αντιλαμβάνεται, ωστόσο, ότι η γνωστή υπομονετικότητά της δεν ωφελεί. Ότι αν δεν πάρει μερίδιο και αυτή τη φορά, δεν πρόκειται να ικανοποιήσει τη φιλοδοξία της, ενώ συνεχίζει να αιωρείται, ως συνήθως, μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Η Κίνα, κατέχοντας μεγάλη οικονομική και παραγωγική δύναμη, προσπαθεί να φέρει το παιχνίδι στο δικό της ταμπλό. Μπορεί να περιμένει -και θα περιμένει- να επέμβει την κατάλληλη στιγμή, παίρνοντας τα απαραίτητα ανταλλάγματα. Το πρόβλημα της ενέργειας παραμένει το μεγάλο της αγκάθι.

Η Γερμανία επιδιώκει να ενισχύσει όσο μπορεί τη δύναμή της. Γνωρίζει ότι δεν είναι ακόμη δύναμη πρώτου μεγέθους, αλλά πιστεύει ακράδαντα ότι μπορεί να γίνει. Πάντοτε ως χώρα είχε μια έφεση να ονειρεύεται το επόμενο Ράιχ. Μέσα από συμμαχίες και της Ε.Ε. προσπαθεί να κερδίσει αυτό που δεν έχει. Ζωτικό χώρο, φθηνό και κοντινό εργατικό δυναμικό και φυσικά ενέργεια. Και ίσως κάποτε να γίνει υπερδύναμη.

Οι ζυμώσεις είναι συνεχείς. Η αραβική “άνοιξη”, η κατάρρευση της Ελλάδας, το Ιράν και οι ανησυχίες του Ισραήλ είναι απλά κάποιες από αυτές. Όσο για την Τουρκία, λογικά γνωρίζει ότι αν δεν γίνει άμεσα περιφερειακή δύναμη πρώτης γραμμής και δε φανεί χρήσιμη, πρόκειται να αντιμετωπίσει ακόμη και πρόβλημα βιωσιμότητας. Ο τεμαχισμός της, όταν πρέπει, ωφελεί πολλούς και ισχυρούς. Η διεκδίκηση, λοιπόν, μεριδίου στις φυσικές πηγές (μέσω της Ελλάδας), πρακτικά, ίσως, είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσει “χαρτί” το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει για συμμαχίες και στήριξη. Οποιοδήποτε άλλο αντάλλαγμά της, ίσως να μην αρκέσει.

Μέσα σε αυτό το σκληρό πόκερ η Ελλάδα δυστυχώς φαντάζει ως βάρκα στον ωκεανό και όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά. Δεν έχει ούτε κατά διάνοια τον ηγέτη που μπορεί να τη βγάλει αλώβητη από τη δοκιμασία (όχι ότι θα ήταν εύκολο), οπότε όλα είναι θέμα τύχης. Οι πολιτικοί της είτε δεν έχουν σχέδιο είτε επιλέγει ο καθένας τη δική του πλευρά. Και αυτό είναι αποδεκτό, αν η επιλογή τους μπορούσε δυνητικά να ωφελήσει την πατρίδα τους. Διότι το ρίσκο είναι δεδομένο, αλλά προς το παρόν τα οφέλη είναι ανύπαρκτα, ό,τι και αν συμβεί.

Οι μεγάλες δυνάμεις, πρώτης και δεύτερης κλάσης, ακονίζουν τα μαχαίρια τους, κάνουν-διαλύουν συμμαχίες και εμείς -επί του παρόντος- αποτελούμε ένα από τα πιάτα, χωρίς οποιοδήποτε κέρδος. Αν δεν αλλάξει κάτι, ας ευχόμαστε να είμαστε τυχεροί, γιατί οι εξελίξεις διαφαίνονται ραγδαίες. Το ντόμινο στήνεται και σε λίγο θα λείπει απλά η σπίθα.

                                                                                                                               I.G